Σάκχαρα σε μακρινό άστρο

Το άστρο της μελέτης μόλις που διακρίνεται στο κέντρο του τετραγώνου. Στην ένθετη, μόρια γλυκολαλδεΰδης σε καλλιτεχνική απεικόνιση (Πηγή: ALM/L. Calçada/JPL)

Oμάδα Δανών αστρονόμων εντόπισε μόρια σακχάρου στην αέρια μάζα γύρω από ένα νέo άστρο με μέγεθος παρόμοιο με του Ήλιου. Πρόκειται για μια σημαντική ανακάλυψη, καθώς δείχνει ότι τέτοια πολύπλοκα οργανικά μόρια όπως τα σάκχαρα, βασικά συστατικά για την ανάπτυξη ζωής όπως τη γνωρίζουμε, μπορούν να εμφανιστούν την ίδια περίοδο με τους πλανήτες που σχηματίζονται γύρω από νέα άστρα.

Το αστέρι, με το όνομα IRAS 16293 - 2422, είναι μέρος ενός δυαδικού συστήματος άστρων, απέχει 400 έτη φωτός από το ηλιακό μας σύστημα, και βρίσκεται στον αστερισμό του Οφιούχου. Οι αστρονόμοι εντόπισαν μόρια γλυκοαλδεϋδης μια από τις πιο απλές μορφές σακχάρων, κι ενώ τέτοια μόρια έχουν εντοπιστεί και στο παρελθόν είτε σε μετεωρίτες είτε στο διαγαλαξιακό κενό, είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται στην περιφέρεια ενός άστρου, και μάλιστα σε κοντινή απόσταση, που ισοδυναμεί με την απόσταση Ήλιου και Ουρανού.

Πρόκειται έτσι για το πρώτο απτό δείγμα πως μόρια απαραίτητα για τη ζωή εμφανίζονται και σε άλλο ηλιακό σύστημα, και μάλιστα κοντινό.

«Στο δίσκο αερίων και σκόνης γύρω από το νεοσύστατο άστρο, βρήκαμε γλυκοαλδεϋδη, η οποία δε διαφέρει πολύ από τη ζάχαρη που βάζουμε στον καφέ μας. Το μόριο αυτό είναι ένα από τα βασικά συστατικά του RNA, το οποίο, όπως και το DNA είναι ένα δομικό συστατικό της ζωής», 

εξηγεί ο Jes Jorgensen του Ινστιτούτου Niels Bohr της Κοπεγχάγης, κύριος ερευνητής της ομάδας που χρησιμοποίησε το ραδιο - τηλεσκόπιο ALMA της Χιλής για να παρατηρήσει το άστρο.

«Αυτό που είναι αληθινά ενδιαφέρον με τα αποτελέσματα από τις παρατηρήσεις με το ALMA, είναι πως τα μόρια σάκχαρης κινούνται προς το ένα από τα δύο άστρα του συστήματος. Όχι μόνο βρίσκονται στο σωστό σημείο για να καταλήξουν σε έναν πλανήτη, αλλά κινούνται και προς τη σωστή κατεύθυνση»,

σημειώνει η Cécile Favre, αστρονόμος του πανεπιστημίου του 'Ααρχους.

Η σκόνη και τα αέρια που γεννάνε τα νέα άστρα, βρίσκονται αρχικά σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, της τάξης των -260 βαθμών Κελσίου. Καθώς παγώνουν, αέρια όπως το μεθάνιο ή το μονοξείδιο του άνθρακα, προσκολλούνται και σχηματίζουν πάγους πάνω σε μόρια σκόνης και με αυτή τη διαδικασία δημιουργούνται πολυπλοκότερα μόρια. Όταν το αστέρι γεννιέται και θερμαίνει την περιοχή, οι πάγοι λιώνουν και εκπέμπουν ακτινοβολία που ανιχνεύεται σε μορφή ραδιοκυμάτων με το ALMA, αποκαλύπτοντας τη χημική τους σύσταση.

Αφού το άστρο IRAS 16293 - 2422 βρίσκεται σχετικά κοντά στη Γη, οι επιστήμονες θα έχουν την ευκαιρία στο μέλλον να παρατηρήσουν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τη χημική σύσταση των αερίων που το περιβάλλουν, και να παρακολουθήσουν τις αντιδράσεις στις οποίες παίρνουν μέρος αυτά τα μόρια, καθώς σχηματίζονται νέοι πλανήτες, εξάγοντας ίσως συμπεράσματα και για τη δημιουργία της ζωής στον πλανήτη μας.

Πηγή α.:http://www.naftemporiki.gr
Πηγή β.:http://www.tovima.gr