Ο Γραπτός Λόγος των Ελλήνων

Πολλά έχουν αναφερθεί  περί του γραπτού λόγου και της προέλευσής του. Αναλύσεις, ερμηνείες, ειδικές πραγματείες, προσπαθούν να προσδιορίσουν τον τόπο και τον λαό πού ανακάλυψε και για πρώτη φορά εφήρμοσε την καταγραφή του προφορικού λόγου.

Συγκεκριμένα για την Ελληνική γραφή μέχρι πριν μερικές δεκαετίες οι επιστημονικές γνώμες είχαν καταλήξει ότι προήρχετο από την Φοινικική. Δεν θα ήθελα να προβώ στη διερεύνηση πιθανής σκοπιμότητας ή στην έλλειψη βαθύτερης μελέτης αυτών των συμπερασμάτων. Άλλωστε, το παρόν άρθρο δεν έχει σκοπό αυτή την πτυχή αλλά την μαρτυρία που αποδεικνύει το εσφαλμένο ή τουλάχιστον την προχειρότητα εκείνων των επιστημονικών αποφθεγμάτων.

Ο γραπτός λόγος ήταν αναμενόμενο να προκύψει αφού ο προφορικός δεν μπορούσε να διαρκέσει πέρα της στιγμής που εκφωνείτο, ούτε να μεταφερθεί πέρα του τόπου που εκφράζετο. Ο γραπτός λόγος, όμως, αποτέλεσε αδιάψευστη μαρτυρία του προφορικού και μεταβιβάζετο είτε σαν χειρόγραφα κείμενα είτε σαν επιγραφικά μνημεία.

Η Ελλάδα του πνεύματος, της σοφίας και των επιστημών, δεν θα μπορούσε να μην είναι η κοιτίδα και του γραπτού λόγου και αυτό διότι τα πολιτισμικά της επιτεύγματα καθίστανται αναμφίβολη απόδειξη μιας τέτοιας ικανότητας, αλλά και εκ των πραγμάτων, αφού θα είχε την ανάγκη καταγραφής της πνευματικής προόδου της.

Οι περισσότεροι υποστηρικτές της Φοινικικής προελεύσεως του Αλφαβήτου, στηρίζονται στη μαρτυρία του Ηρόδοτου και συγκεκριμένα εκεί που λέει: "Οἱ δέ Φοίνικες οὗτοι, οἱ σύν Κάδμῳ ἀπικόμενοι τῶν ἦσαν οἱ Γεφυραῖοι, ....εἰσήγαγον διδασκαλία ἐς τούς Ἕλληνες καί δή τά γράμματα, οὐκ ἐόντα πρίν Ἕλλησι ὡς ἐμοί δοκέειν, πρῶτα μέν τοισί καί ἅπαντες χρέωνται Φοίνικες...» (Ἡρόδοτος, Τερψιχόρη 57-59), δηλαδή: 

"Οι Φοίνικες δε αυτοί, που ήρθαν με τον Κάδμο και μέρος τους ήσαν οι Γεφυραίοι,.. εισήγαγαν και την διδασκαλία στους Έλληνες και μάλιστα τα γράμματα, που δεν γνώριζαν πριν, καθώς νομίζω, αφού οι Φοίνικες λέγεται ότι είναι αυτοί που ανακάλυψαν τα γράμματα". 

Η μαρτυρία αυτή, μάλλον ερμηνεύτηκε πρόχειρα αφού σαφώς τονίζει ο Ηρόδοτος ότι νομίζει (ὡς ἐμοί δοκέειν) πως η εισαγωγή των γραμμάτων στους Έλληνες ήταν Φοινικική.

Εκτός αυτού υπάρχουν και κάποια άλλα στοιχεία που καθίστανται ικανά να αντικρούσουν την Φοινικική προέλευση της Αλφαβήτου. Ο Διόδωρος Σικελιώτης ιστορικός του 1ου αι.μ.Χ. κάνει μια πολύ διευκρινιστική αναφορά για το θέμα αυτό. Γράφει: «...πρός δέ τούς λέγοντας, ὅτι Σύροι μέν εὑρεταί τῶν γραμμάτων εἰσί, παρά δέ τούτων Φοίνικες μαθόντες τοῖς Ἕλλησι παραδεδώκασιν οὗτοι δ’ εἰσίν οἱ μετά Κάδμου πλεύσαντες εἰς τήν Εὐρώπην, καί διά τοῦτο τούς Ἕλληνες τά γράμματα Φοινίκεια προσαγορεύειν, φασί τούς Φοίνικας οὐκ ἐξ ἀρχῆς εὑρεῖν, ἀλλά τούς τύπους τῶν γραμμάτων μεταθεῖναι μόνον... (Βιβλ.5ον 74), δηλαδή:

«Σε εκείνους όμως που λένε πως οι Σύριοι είναι οι εφευρέτες των γραμμάτων, ότι οι Φοίνικες τα έμαθαν από εκείνους και τα παρέδωσαν στους Έλληνες και πως αυτοί οι Φοίνικες ήταν εκείνοι που έπλευσαν με τον Κάδμο στην Ευρώπη και πως γι’ αυτό οι Έλληνες ονομάζουν τα γράμματα Φοινικικά, βεβαιώνουν πως οι Φοίνικες δεν ήταν οι αρχικοί εφευρέτες και πως το μόνο που έκαναν ήταν να αλλάξουν τη μορφή των γραμμάτων…»

Εδώ, ο Δ. Σικελιώτης μας αποκαλύπτει κάτι πολύ ενδιαφέρον. Ότι οι Φοίνικες δεν είναι οι εφευρέτες των γραμμάτων (όποιων γραμμάτων γνώριζαν) αλλά, ότι τα έμαθαν από τους Σύριους. Και μόνο αυτή η μαρτυρία καταρρίπτει της πατρότητα της Αλφαβήτου από τους Φοίνικες! Θα μπορούσαμε να επεκταθούμε εδώ όσον αφορά τους Σύριους, αλλά μια περαιτέρω αναζήτηση στο σημείο αυτό θα εκτρέπετο από το σκοπό του άρθρου μας.

Το γεγονός είναι ότι όπως και άλλοι λαοί, οι Φοίνικες είχαν γραφή. Η γραφή όμως των Φοινίκων δεν είχε καμία σχέση με το Ελληνικό Αλφάβητο. Εκτός τούτου, η αρχαία εκείνη γραφή των Φοινίκων είχε σχέση με την Αιγυπτιακή ιερογλυφική και τις Γραμμικές γραφές, δηλαδή ήταν ένα αφωνήεντο συλλαβάριο, που σημαίνει, ότι χρησιμοποιούσαν μόνο σύμφωνα, στα οποία οι Φοίνικες πρόσθεταν αυθαίρετα και κατά βούληση του εκφωνούντος ή γράφοντος φωνηεντικά γράμματα. 

Για παράδειγμα τη λέξη «γάλα» μπορούσες να την ακούσεις ή να την διαβάσεις σαν «γέλα», «γίλα», «γόλα», «γάλε» κ.ο.κ. Το μόνο φωνήεν ήταν το πρώτο γράμμα του Φοινικικού Αλφάβητου, το οποίο χρησιμοποιούσαν στις λέξεις που άρχιζαν από φωνήεν και το πρόφεραν (με κάποια στίγματα πάνω ή κάτω απ’ αυτό) αναλόγως ως Α,Ε,Η ή Ο.

Πλην τούτου, αν οι Έλληνες είχαν λάβει την γραφή από τους Φοίνικες θα την αντέγραφαν, προσθέτοντας προφανώς φωνήεντα. Θεωρείται όμως παράλογο, σύμφωνα όπως τα αντίστοιχα αγγλικά b, d, g που υπήρχαν στην Φοινικική γραφή, οι Έλληνες να τα καταργούσαν και αντ’ αυτών να θέσουν τους διφθόγγους μπ, ντ, και γκ! 

Επίσης παραβάλλοντας κάποια (από τις λίγες) Φοινικική επιγραφή με αντίστοιχες χρονικώς Ελληνικές, διαπιστώνει και ο πλέον αδαής, ότι δεν υπάρχει σχεδόν καμία γραμματική ομοιότητα εκτός κάποιων τυχαίων γραφημάτων. Η περίπτωση αυτή είναι φυσική λόγω της κοινής προελεύσεως τόσο της Ελληνικής όσο και της Φοινικικής γραφής δεδομένου, ότι οι μεν Έλληνες ανέπτυξαν τις αρχαίες γραφές τους, δηλαδή τις Γραμμικές Α΄ και Β΄, οι δε Φοίνικες εμπλούτισαν την Ιερογλυφική που χρησιμοποιούσαν, από τους γείτονές τους Φιλισταίους απογόνους των αρχαίων Κρητών.

Καθώς λοιπόν αναφέρουμε πιο πάνω, είχαν οι αρχαίοι Έλληνες πρότυπη γραφή (Γραμμικές Α΄και Β΄) ώστε με τη πάροδο του χρόνου να αναπτύξουν και να καταλήξουν σε ένα πλήρες, εύγλωττο και συστηματικό γραπτό λόγο με γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες, πράγμα μοναδικό για την εποχή εκείνη. 

Γι’ αυτό άλλωστε όλα σχεδόν τα τότε γραφικά συστήματα εξέλειψαν συν τω χρόνω όπως τα ιερογλυφικά, τα Φοινικικά κ.ά. ενώ η Ελληνική όχι μόνο επικράτησε και ανεπτύχθη αλλά έγινε πρότυπο μεταγενέστερων γλωσσών όπως η Λατινική.

Οι διαφωνούντες επί των ανωτέρω προβάλλουν επίσης ευτελείς απορίες προκειμένου να τεκμηριώσουν τις θέσεις τους, όπως για παράδειγμα λένε· ποιά η σχέση της ελληνικής γλώσσας των αρχαίων ελλήνων με την σημερινή ομιλούμενη. Ποιός έλληνας σήμερα μπορεί να κατανοήσει αρχαία κείμενα; Τα τέτοιου είδους διλήμματα μάλλον αποδεικνύουν τη μεροληπτική σκέψη αυτών που τα θέτουν. 

Διότι, μια γλώσσα και μάλιστα τόσο μακραίωνη όπως η Ελληνική ήταν φυσικό να δεχθεί γραμματικές αναπροσαρμογές, γλωσσικές παρεμβολές ακόμη και αλλοιώσεις. Επίσης μη ξεχνάμε τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει (σκόπιμα και εν πολλοίς ανεύθυνα) από εμάς τους ίδιους τους Έλληνες στη γλώσσας μας. Ποιός φταίει αν οι νεώτερες γενιές των Ελλήνων δεν μπορούν να κατανοήσουν τους αρχαίους συγγραφείς;!

Παρ’ όλα αυτά, όλοι οι γνωρίζοντες ανάγνωση Έλληνες, μπορούν να διαβάσουν αρχαία συγγράμματα, άσχετα αν δεν κατανοούν πλήρως τα αναγιγνωσκόμενα. Αντιθέτως, και σαν παράδειγμα αναφέρουμε τους Αιγυπτίους, οι οποίοι κανείς (εκτός των ειδικών γλωσσολόγων) σήμερα δεν μπορεί να διαβάσει την αρχαία γλώσσα τους.

Επίσης, πολλές Ελληνικές λέξεις έχουν επικρατήσει διαχρονικά, άσχετα αν σήμερα δεν αντιπροσωπεύουν πλήρως το νόημά τους. Για παράδειγμα ή λέξη «έμπορος» που κυριολεκτικά σημαίνει αυτός που βρίσκεται σε θαλάσσιο ταξίδι (εν-πόρος). Η λέξη αυτή αποδόθηκε στους ασχολούμενους με τη πώληση αγαθών προφανώς διότι προκειμένου να συλλέξουν τα αγαθά, ταξίδευαν συνεχώς. 

Όταν η εμπορία από υπαίθρια έγινε υπόστεγη, έλαβε το τίτλο «Εμπορικό» προσθέτοντας το διευκρινιστικό παράγωγο «κατάστημα» από το ρήμα «καθίστημι» που σημαίνει τοποθετώ και έτσι μέχρι και σήμερα διατηρείται ο όρος «Εμπορικό κατάστημα». Μπορεί σήμερα να λέμε «πήγαινε στο φούρνο να πάρεις ψωμί» αλλά επίσημη ονομασία και κατανοητή επίσης απ’ όλους είναι το «Αρτοποιείο». Δηλαδή ο «φούρνος» δεν γράφει απ’ έξω «Ψωμάδικο»! Και η λέξη αυτή δηλαδή «Αρτοποιείο» ίσως δεν είναι η ανάλογη στα σημερινά δεδομένα, διότι ο άρτος δεν ποιείται πλέον αλλά κατασκευάζεται, οπότε θα έπρεπε να λεγόταν «Αρτοκατασκευαστήριο», έχει παραμείνει όμως η αρχαία εκείνη σύνθετη ονομασία.

Το ίδιο μπορούμε να πούμε για το υποδηματοποιείο, το βυρσοδεψείο, το οπωροπωλείο και τόσες άλλες αρχαίες λέξεις που διατηρούνται και σήμερα και αποδεικνύουν την αδιάσπαστη γλωσσική αλυσίδα του Ελληνικού έθνους.

Ας μην προσπαθούν λοιπόν οι διάφοροι ξένοι και ορισμένοι δυτικόπληκτοι Έλληνες να μας μειώσουν την εθνική γλωσσική κληρονομιά μας, διότι θα προσκρούουν πάντα στις αδιάψευστες ιστορικές μαρτυρίες αλλά και την πρακτική επιβεβαίωση. Οι Έλληνες ανέπτυξαν και διατήρησαν τον γραπτό λόγο χωρίς να χρειαστούν εξωτερική βοήθεια, κυρίως από ένα λαό όπως οι Φοίνικες, που παρουσιάστηκαν και χάθηκαν μέσα σε διάστημα λίγων αιώνων χωρίς να αφήσουν αξιόλογο πολιτισμό και το σημαντικότερο χωρίς να αφήσουν κανένα λογοτεχνικό κείμενο!

Πηγή:http://arkoleon.blogspot.com