Το Κώνειο

Το Κώνειο
Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ’ αγαθά φέρει. Σωκράτης, 469-399 π.Χ.

Παρασκευή 15 Ιουλίου 2011

Γκούσταβ Μάλερ: 100 χρόνια από το θάνατό του


Εκατό χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τον θάνατο του ξεχωριστού Γκούσταβ Μάλερ που μπορεί να έγινε γνωστός εν ζωή ως ένας από τους κορυφαίους μαέστρους αλλά σήμερα συγκαταλέγεται στη λίστα με τους σημαντικότερους συνθέτες που συνδέει τα τέλη του 19ου αιώνα με τη σύγχρονη μουσική περίοδο ξεχωρίζοντας για τις τεράστιες συμφωνίες του αλλά και τον συμφωνικό κύκλο τραγουδιών του ‘Das Lied von der Erde’.

Ο Γκούσταβ Μάλερ γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου του 1860 στην Kalist της Βοημίας από εβραίους γονείς, ενώ σύντομα η οικογένεια μετακόμισε στην Jihlava της Μοραβίας όπου...
ο Μάλερ πέρασε και τα παιδικά του χρόνια. Το 1875 έγινε δεκτός στο Ωδείο της Βιέννης όπου έκανε σπουδές πιάνου με δάσκαλο τον Julius Epstein, ενώ αργότερα παρακολούθησε και διαλέξεις του Anton Bruckner στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. 

Η πρώτη του σημαντική προσπάθεια στη σύνθεση έγινε με το έργο του Das Klagende Lied με το οποίο συμμετείχε σε έναν διαγωνισμό όπερας χωρίς ωστόσο να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, κάτι που τον ώθησε να δώσει μεγαλύτερη σημασία στο να γίνει μαέστρος.


Μετά την πρώτη του δουλειά ως μαέστρος στο Bad Hall, κατάφερε να πάρει θέσεις σε μια σειρά από όλο και μεγαλύτερες και σημαντικότερες όπερες ανάμεσα στις οποίες βρίσκονται η όπερα της Λουμπλιάνα το 1881, η όπερα του Olomouc το 1882, η όπερα του Kassel το 1884, η όπερα της Πράγας το 1885, της Λειψίας το 1886 και της Βουδαπέστης το 1891, ενώ το 1891 εξασφάλισε την μακροχρόνια παραμονή του στην Όπερα του Αμβούργου όπου και παρέμεινε τα επόμενα έξι χρόνια μέχρι το 1897. 

Κατά το διάστημα της διαμονής του εκεί ο Μάλερ απολάμβανε τις καλοκαιρινές του διακοπές στο Steinbach-am-Attersee, όπου επικεντρωνόταν και στις μουσικές του συνθέσεις, καθώς τότε ολοκλήρωσε και την Συμφωνία Νο1 και το Lieder aus ‘Des Knaben Wunderhorn’.

Το 1897, ο Μάλερ άλλαξε το θρήσκευμά του από Ιουδαϊσμό σε Ρωμαιοκαθολικισμό, ώστε να καταφέρει να αναλάβει τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στην διάσημη Όπερα της Βιέννης καθώς οι εβραίοι απαγορευόταν να κατέχουν την θέση εκείνο τον καιρό. Για την επόμενη δεκαετία παρέμεινε στην Βιέννη όπου έγινε γνωστός για την τελειομανία που τον χαρακτήριζε. Διοικούσε την Όπερα για εννέα μήνες το χρόνο και τους τρεις μήνες του έτους τους αξιοποιούσε συνθέτοντας μουσική κυρίως στο Maiernigg, όπου είχε ένα μικρό σπίτι στο Worthersee. Εκεί συνέθεσε και τις συμφωνίες του 2 έως 8. 

Στην προσωπική του ζωή, παντρεύτηκε την Alma Schindler το 1902 με την οποία απέκτησαν 2 κόρες εκ των οποίων έχασαν την μεγαλύτερη το 1907, ενώ τον ίδιο χρόνο, ο Μάλερ ανακάλυψε ότι πάσχει από καρδιά και έχασε την θέση του στην Όπερα της Βιέννης κυνηγημένος μαζί με την οικογένειά του σε μεγάλο βαθμό από τον αντισημιτικό τύπο της εποχής, όταν προσπάθησε να προωθήσει τη δική του μουσική, η οποία δεν έτυχε ευνοϊκής υποδοχής. Ωστόσο, αν και η 4 Συμφωνία του είχε βρεθεί ενδιαφέρουσα από κάποιους, ο Μάλερ δεν κατάφερε να σημειώσει την μεγάλη επιτυχία παρά στην 8η Συμφωνία του το 1910, ενώ δεν κατάφερε να ακούσει κανένα άλλο από τα έργα που έγραψε να παίζεται κατά τη διάρκεια της ζωής του. 


Δυστυχώς, ο συνθέτης βρισκόταν ολοένα και περισσότερο κυνηγημένος από τα αντισημιτικά αισθήματα που καλλιεργούνταν έντονα εκείνη την περίοδο, κάτι που εντάθηκε ιδιαίτερα όταν το 1907  δέχτηκε την πρόταση να είναι μαέστρος στην Metropolitan Όπερα της Νέας Υόρκης. Ο Μάλερ διήθυνε τις ορχήστρες το 1908 και τον επόμενο χρόνο έγινε διευθυντής της νεοσυσταθείσας Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης. Τότε ήταν που ολοκλήρωσε και το έργο του Das Lied von der Erde αλλά και την Συμφωνία Νο9 η οποία αποτέλεσε και την τελευταία του ολοκληρωμένη δουλειά. 
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας του επίσκεψης στην Αμερική τον Φεβρουάριο του 1911, ο Μάλερ έπεσε βαριά άρρωστος και μεταφέρθηκε ύστερα από δική του επιθυμία πίσω στην Βιέννη. Δυστυχώς, έχασε τη μάχη για τη ζωή ύστερα από μία μόλυνση από στρεπτόκοκκο στις 18 Μαΐου του 1911 στην Αυστρία, αφήνοντας ατελείωτη την δέκατη συμφωνία του. Ο τάφος του βρίσκεται στο Grinzinger Cemetery.
 

Η μουσική του Γκούσταβ Μάλερ στηρίχθηκε στην παραδοσιακή γερμανική μουσική έχοντας ρίζες στις μουσικές του Μπαχ και της Σχολής της Βιέννης όπως ο Haydn, ο Μότζαρτ, ο Μπετόβεν και ο Σούμπερτ συνδυασμένη με συνθέτες της Ρομαντικής σχολής όπως ο Σούμαν. Ωστόσο, ο συνθέτης που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις εμπνεύσεις του ήταν ο Ρίτσαρντ Βάγκνερ, ο οποίος όπως υποστήριζε ο Μάλερ ήταν ο μοναδικός συνθέτης που είχε πραγματική ανάπτυξη στην μουσική του μετά τον Μπετόβεν . 
Εκείνο που τον ξεχώρισε ως συνθέτη -και αυτό μετά το θάνατό του- ήταν ότι κατάφερε να συνδυάσει τα ρομαντικά στοιχεία με το δικό του προσωπικό ύφος και να δημιουργήσει τεράστιες μουσικές συμφωνίες κάτι εξαιρετικά δύσκολο και περίπλοκο.


Ο Μάλερ είναι από εκείνους τους συνθέτες που για να τον απολαύσεις πρέπει να διαθέσεις μεγάλο χρόνο ώστε να ανακαλύψεις τις ομορφιές της μουσικής του σύνθεσης και να του επιτρέψεις να σε ταξιδέψει στα δικά του ξεχωριστά μουσικά μονοπάτια.  

Πάντως σε κάθε περίπτωση φέτος, με τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από το θάνατό του σίγουρα θα σας δοθεί η ευκαιρία να απολαύσετε αν το επιθυμείτε δικά του μουσικά κομμάτια καθώς το Μέγαρο Μουσικής και το Φεστιβάλ Αθηνών έxουν φροντίσει να δώσουν συναυλίες προς τιμήν του ώστε να μην αφήσουν ανικανοποίητους τους θαυμαστές του.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου