Οσοι ήθελαν να αποκτήσουν αιχμηρά εργαλεία και όπλα πριν από την Εποχή του Χαλκού, έπρεπε να ταξιδέψουν στη Μήλο και να εξορύξουν οψιανό (ή οψιδιανό).
Ο οψιανός είναι ένα πολύ σκληρό ηφαιστειακό πέτρωμα με υαλώδη μορφή, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από τα τέλη της Ανώτερης Παλαιολιθικής περιόδου (πριν από 35.000 έως 11.000 χρόνια) για την κατασκευή όπλων και εργαλείων. Το πρώτο αβίαστο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι ταξίδευαν στο Αιγαίο πριν από τουλάχιστον 15.000 χρόνια.
Τη βεβαιότητα αυτή διατυπώνουν, σε επιστημονική δημοσίευσή τους στο «Journal of Archaeological Science», Ελληνες και ξένοι ερευνητές με βάση μια νέα μέθοδο χρονολόγησης των σχετικών πετρωμάτων της Μήλου.
Η νέα αυτή μέθοδος βασίζεται στην υδάτωση του οψιδιανού (obsidian hydration dating, OHD). Συνδυάστηκε με τη φασματομετρία δευτερογενούς μάζας ιόντων της διαποτισμένης επιφάνειας (secondary ion mass spectrometry of surface saturation, SIMS-SS), όπως αναφέρεται στο άρθρο που υπογράφουν ο Νικόλαος Λάσκαρης από το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου και μια ομάδα ειδικών στα θέματα αυτά.
«Μια φρεσκοκομμένη επιφάνεια οψιανού περιέχει μικροσκοπικές ρωγμές, μέσα στις οποίες το νερό απορροφάται με το χρόνο», δηλώνει η ερευνήτρια Ελερι Φραχμ από το Πανεπιστήμιο Twin Cities της Μινεσότας και πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης για τη Μελέτη του Οψιανού στο διαδικτυακό περιοδικό Past Horizons.
Μόνο στη Μήλο
«Ο οψιανός είναι ένα πολύτιμο πέτρωμα που βρίσκεται μόνο στη Μήλο, με λίγα κοιτάσματα στην Αντίπαρο και στο Γυαλί (νησάκι μεταξύ Νισύρου και Κω). Από εκεί και μέσω του εμπορίου διαδόθηκε σε όλο το Αιγαίο, καθώς και στην ηπειρωτική χώρα», σύμφωνα με τον Ν. Λάσκαρη. Ενδείξεις ταξιδιών από και προς τη Μήλο έχουν βρεθεί στο σπήλαιο Φράγχθι Αργολίδας, που φέρει ίχνη κατοίκησης από τον Homo Sapiens (30.000 π.Χ.), ενώ πιθανολογείται πως έζησε εκεί και ο άνθρωπος του Νεάντερταλ (40.000 π.Χ.). Ανάμεσα στα ευρήματα του σπηλαίου (ανθρώπινος σκελετός, ηλικίας 10.000-8.000 ετών, πήλινα θραύσματα, αγαλματίδια, χάντρες, κατεργασμένα όστρακα) ήταν και οψιανός της Παλαιολιθικής Εποχής.
Γεωχημικές έρευνες έδειξαν ότι ο οψιανός αυτός προήλθε από το αιγαιοπελαγίτικο νησί, που απέχει 80 μίλια από το σπήλαιο. Αρα, γίνονταν ταξίδια με πλοία και θαλάσσιες μεταφορές εκείνη τη μακρινή εποχή.
«Επρόκειτο για ναυτικούς που πέρναγαν από το ένα νησί του Αιγαίου στο άλλο, φτάνοντας μέχρι τη Μικρά Ασία και την ελληνική ενδοχώρα», σημειώνει ο κ. Λάσκαρης. «Μέχρι τώρα οι οψιανοί του Σπηλαίου Φράγχθι χρονολογούνται περίπου στο 8.500 π.Χ.». Με τα νέα δεδομένα, όμως, αποδεικνύεται ότι τα αντικείμενα από οψιανό της Μήλου κατασκευάστηκαν στην ενδοχώρα πολύ νωρίτερα από ό,τι αρχικά εθεωρείτο.
Από τη Νεολιθική Εποχή
Η Μήλος είναι γνωστό ότι γνώρισε στην αρχαιότητα μεγάλη ακμή λόγω του ορυκτού της πλούτου. Εξ αυτού φαίνεται πως κατοικήθηκε από τη Νεολιθική Εποχή (7000 π.Χ.) και πλούτισε περισσότερο από τα γειτονικά της νησιά. Τα αρχαιολογικά ευρήματα οψιανού από τη Μήλο στην Πελοπόννησο, την Κρήτη, την Κύπρο, αλλά και στην Αίγυπτο, δείχνουν την ύπαρξη ενός εξαγωγικού εμπορίου με μεγάλη δυναμική.
Ετσι, το νησί έπαιξε σπουδαίο ρόλο στον κυκλαδικό κόσμο από τα πρώτα χρόνια της Εποχής του Χαλκού (2800 - 1100 π.Χ.) με επίκεντρο την πόλη της Φυλακωπής, η οποία έχει δώσει το όνομά της σε μια ολόκληρη αρχαιολογική περίοδο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου