Μόλις λίγους μήνες μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, βρέθηκαν και σώθηκαν από τους «Άντρες των Μνημείων», αμέτρητοι ευρωπαϊκοί πολιτιστικοί θησαυροί, που είχαν κλαπεί από τους ναζί. Τα περίπου 4.700 έργα τέχνης ήταν θαμμένα στη περιοχή Altaussee της Αυστρίας.
Η επιχείρηση ξεκίνησε στις 17 Μαϊου του 1945 όταν ανθρακωρύχοι προσπαθούσαν με φτυάρια και αξίνες να μετακινήσουν 12 μέτρα χώματος και χαλασμάτων για να μπουν μέσα σε αλατορυχεία. Κανείς δεν περίμενε ότι μέσα στα ορυχεία θα έβρισκαν ξύλινα κιβώτια καλυμμένα από παχύ στρώμα σκόνης και μέσα σε αυτά άθικτα έργα τέχνης.
Ο πρώτος που σύρθηκε μέσα στα αλατορυχεία ήταν ο δεκανέας Λινκολν Κιρστέιν και ανακάλυψε τον πολιτιστικό αυτό θησαυρό της Ευρώπης, που τόσο αναζητούσε, όντας επικεφαλής των «Αντρών των Μνημείων» - μιας ομάδας επιφορτισμένης με τη πρόληψη της καταστροφής των έργων τέχνης αλλά και μνημείων, που συστάθηκε μετά την κατά λάθος καταστροφή του 1200 ετών μοναστηριού Montecassino από τους βομβαρδισμούς των συμμαχικών δυνάμεων.
Ο Κιρστέιν, ιστορικός και κριτικός τέχνης, έφτασε στη Γαλλία τον Ιούνιο του 1944 και συναντήθηκε με τον υπολοχαγό Τζέιμς Τζ. Ρόριμερ, με σκοπό να συμμετάσχει στην νέα αυτή μονάδα "προστασίας". Μάλιστα, αρκετό καιρό πριν είχε αναλάβει μια "προσωπική" αποστολή ενάντια στον Αδόλφο Χίτλερ. Η αποστολή του ξεκίνησε όταν εξαφανίστηκαν από την Μπριζ η Madonna και ο «Αμνός του Θεού» - έργα του Μιχαήλ Άγγελου.
Οι 350 «Άντρες των Μνημείων», έψαχναν ενδελεχώς στα αρχεία και στα σπίτια των ναζί, ενώ παράλληλα συνέλεγαν πληροφορίες από διευθυντές μουσείων και αυτοπτών μαρτύρων. Ο πιο σημαντικός πληροφοριοδότης ήταν μια γυναίκα από το Παρίσι που δούλευε στο μουσείο Jeu de Paume που είχε χρησιμοποιηθεί ως αποθήκη των λεηλεατημένων έργων κατά την κατοχή.
Η ίδια παρακολουθούσε τη διαδρομή των κλεμμένων έργων και κατέγραφε κάθε στοιχείο. Τα αρχεία της ήταν πολύτιμα για την αποστολή οδηγώντας τους άνδρες στις πιο σημαντικές κρυψώνες όπως το σύμπλεγμα των αλατορυχείων του Altussee.
Στα ορυχεία βρέθηκαν 6.577 έργα ζωγραφικής, 230 σχέδια και ακουαρέλες, 954 εικόνες, 173 αγάλματα, 1.200 βιβλία καθώς και ταπετσαρίες. Όλα είχαν κλαπεί από ευρωπαϊκά μουσεία και ιδιωτικές συλλογές και αποθηκεύονταν για το μουσείο Φουχρερ, που προγραμμάτιζε να οικοδομήσει ο ο Χίτλερ στην αυστριακή πόλη Λινζ. Σύμφωνα με στοιχεία οι Γερμανοί είχαν κλέψει 5 εκατομμύρια έργα τέχνης από ολόκληρη την Ευρώπη - η μεγαλύτερη ληστεία στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Για την περίπτωση που το Τρίτο Ράιχ έπεφτε, ο κυβερνήτης της συγκεκριμένης επαρχίας, Αύγουστος Ειγκρούμπερ, υπό τις διαταγές του Χίτλερ, είχε τοποθετήσει εκρηκτικά στο ορυχείο της Altaussee, με σκοπό να ανατινάξει τις υποδομές των Γερμανών ώστε να είναι άχρηστες στους συμμάχους - το γνωστό «διάταγμα του Νέρωνα» του Χίτλερ. Βέβαια, η ανατίναξη θα σήμαινε και τη καταστροφή χιλιάδων παγκοσμίου φήμης αριστουργημάτων. Μέχρι σήμερα δεν είναι γνωστό γιατί τα εκρηκτικά δεν ανατινάχθηκαν.
Η απομάκρυνση των έργων από το ορυχείο Altaussee κράτησε για εβδομάδες αλλά το έργο δεν σταμάτησε εκεί: Σε καθημερινή σχεδόν βάση και για κάποιο χρονικό διάστημα μετά το πόλεμο, οι στρατιώτες ανακάλυπταν απρόσμενους θησαυρούς στα κελάρια, σε βαγόνια, σε αποθήκες τροφίμων, σε μοναστήρια ή ακόμα θαμμένα στο έδαφος.
Οι άνδρες της αποστολής επέστρεψαν τα μνημεία στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους και έμειναν στην Ευρώπη μέχρι το 1946, αφήνοντας πίσω δύο συντρόφους τους που έχασαν την ζωή τους στην γραμμή του καθήκοντος.
Πηγή:http://tvxs.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου